Kwetsbaarheid en veerkracht
We hebben een man op de maan gezet, communiceren via internet met de hele wereld, vliegen de hele wereld over en zijn in staat eigenschappen van planten en dieren te veranderen door middel van gentechnologie. Als mensheid voelden we ons haast onaantastbaar. Maar een heel klein stukje genetisch materiaal, het Coronavirus COVID 19, laat ons nu zien hoe kwetsbaar wij eigenlijk zijn.
Eerlijk is eerlijk, ook bij mij drong de ernst van de situatie niet zo snel door. Het was iets wat ver weg in China speelde en leek eigenlijk niet veel erger dan een griep. Inmiddels heeft het virus overal toegeslagen en ligt wereldwijd het openbare leven vrijwel geheel plat. Vliegtuigen worden alleen nog maar ingezet om mensen naar huis te halen. We zijn al geprogrammeerd om 1,5 meter afstand tot elkaar te houden en het grootste deel van de mensen zit aan huis gekluisterd. Steeds duidelijker wordt het vele grote en kleine leed dat door de verspreiding van het Coronavirus wordt veroorzaakt. Het is hartverscheurend om de verhalen te lezen over nabestaanden in Italië of Spanje die geen afscheid hebben kunnen nemen van hun overleden dierbaren, over artsen die moeten kiezen wie ze wel en wie niet kunnen behandelen, over ouderen die eenzaam in een verzorgingshuis zitten of over ondernemers die geen inkomen meer hebben. Nadenken over wat dit betekent voor de mensen die opeengepakt zitten in overvolle vluchtelingenkampen of die in arme landen met een gebrekkige gezondheidszorg wonen, durf ik eigenlijk niet eens.
Maar gelukkig wordt niet alleen onze kwetsbaarheid duidelijk in deze onzekere tijd, ook blijkt steeds weer hoe veerkrachtig we zijn als mensheid. We zien talloze voorbeelden om ons heen. Restaurants die eten langs brengen bij alleenwonende ouderen, mensen die zich aanbieden om de kinderen op te vangen van ouders met een vitaal beroep, kinderen die kaartjes sturen naar verzorgingstehuizen, de enorme inzet van de mensen in de zorg en de overheid die in korte tijd een heel pakket aan maatregelen weet te presenteren om ondernemers en ZZP’ers overeind te houden.
Zelf ben ik natuurlijk verschrikkelijk trots op mijn collega’s van het Corlaer College en alle andere scholen in Nederland. Het is fantastisch om te zien hoe iedereen vanaf het eerste moment dat duidelijk werd dat de scholen dicht zouden gaan, aan de slag is gegaan om het onderwijs op afstand in te richten. In korte tijd zijn er bergen werk verzet en grote stappen gezet. Er wordt veel samengewerkt en van elkaar geleerd en er zijn prachtige initiatieven ontstaan. Een paar voorbeelden staan ook in deze nieuwsbrief. Vorige week kwam daarbij nog het bericht dat de school- en praktijkexamens voor onze eindexamenleerlingen toch afgenomen mochten worden. Dit vroeg opnieuw in korte tijd veel organisatiewerk. Vandaag al konden we, na een stille week, weer een grote groep leerlingen op school ontvangen. Uiteraard houden we daarbij rekening met de afstand van 1,5 meter en is er extra schoonmaak ingezet om onder meer de werkplekken te desinfecteren.
Kwetsbaarheid en veerkracht, ik kwam hiervoor een prachtige metafoor tegen: wuivend riet als een verbeelding van collectieve kwetsbaarheid én veerkracht. Riet is mooi. Het is broos en krachtig tegelijk. Bij iedere windvlaag danst het mee. Worden de weersomstandigheden onstuimig, dan gaat het snel plat. Plat tegen de grond. Maar klaart het weer op, dan plooit het even makkelijk ook weer mee. Alsof er niets gebeurd is. Zo is riet.
Riet staat zelden alleen, het komt in groten getale, we noemen het rietvelden. Ooit zoiets moois gezien als een wuivend rietveld? Waar je de wind doorheen ziet trekken als een golf? Rietstengels plooien allemaal mee met de wind, in koor. Om zich weer op te richten als de windvlaag voorbij is gegaan. Het is de synchroniciteit die zo boeit. De gevoeligheid van iedere rietstengel. Collectieve kwetsbaarheid kan net zijn als riet. Het gaat makkelijk om bij zwaar weer. Het recht echter ook weer de rug, keer op keer, als de storm voorbij is gegaan, veerkrachtig als het is.
Mevrouw L. Hosmar, rector